रतन टाटा: एक प्रेरणादायी उद्योजक : (महेंद्र कांबळे,पत्रकार)

 

रतन टाटा: एक प्रेरणादायी उद्योजक

: (महेंद्र कांबळे,पत्रकार)

रतन टाटा हे भारतीय उद्योगजगतातील एक अत्यंत प्रतिष्ठित आणि आदरणीय नाव आहे. टाटा समूहाचे माजी अध्यक्ष असलेले रतन टाटा हे त्यांच्या नेतृत्वगुणांनी, सामर्थ्यवान निर्णय क्षमतांनी आणि समाजसेवा भावनेने परिचित आहेत. त्यांचा जन्म २८ डिसेंबर १९३७ रोजी मुंबई येथे झाला. ते प्रसिद्ध टाटा कुटुंबातील आहेत, जे टाटा समूहाची स्थापना करणारे जमशेदजी टाटा यांच्या वंशातले आहेत.

शिक्षण आणि सुरुवात

रतन टाटा यांचे शालेय शिक्षण मुंबई आणि शिमला येथे झाले, त्यानंतर त्यांनी कॉर्नेल विद्यापीठातून स्थापत्य अभियांत्रिकी पदवी घेतली आणि हार्वर्ड बिझनेस स्कूलमधून व्यवस्थापनाचे शिक्षण घेतले. शिक्षण पूर्ण झाल्यानंतर, त्यांनी १९६२ मध्ये टाटा समूहात काम करण्यास सुरुवात केली. टाटा समूहातील त्यांच्या करिअरची सुरुवात 'टाटा स्टील'मध्ये एक सामान्य कर्मचारी म्हणून झाली. त्यांनी तिथे एक सामान्य कामगारासारखे काम केले आणि वेगवेगळ्या स्तरावर कामाचा अनुभव घेतला.

टाटा समूहाच्या नेतृत्वाची जबाबदारी

१९९१ मध्ये जे.आर.डी. टाटा यांनी रतन टाटा यांना टाटा समूहाच्या अध्यक्षपदी नियुक्त केले. त्यांच्या नेतृत्वाखाली, समूहाने नवीन उंची गाठली. त्यांनी अनेक आंतरराष्ट्रीय कंपन्यांची खरेदी केली, ज्यात जगप्रसिद्ध 'जग्वार लॅंड रोवर' आणि 'कोरस' यांचा समावेश आहे. टाटा समूहाच्या उत्पादनांमध्ये बदल करून, त्यांनी ग्रुपला आधुनिक आणि नवीन तंत्रज्ञानाच्या दिशेने पुढे नेले.

सामाजिक उत्तरदायित्व

रतन टाटा यांनी नेहमीच समाजाच्या उत्थानासाठी काम केले आहे. त्यांनी शिक्षण, आरोग्यसेवा, ग्रामीण विकास, आणि इतर सामाजिक कार्यांमध्ये मोठे योगदान दिले आहे. टाटा ट्रस्ट्सच्या माध्यमातून त्यांनी अनेक उपक्रम राबवले आहेत, ज्यात ग्रामीण आरोग्यसेवा सुधारणा, शिक्षणाच्या संधी वाढविणे, आणि बेरोजगारीच्या समस्येवर उपाय शोधणे इत्यादींचा समावेश आहे.

आदर्श नेतृत्व

रतन टाटा यांचे नेतृत्व कायमच आदर्श मानले गेले आहे. त्यांनी नेहमीच नीतिमत्तेचे पालन केले आहे. त्यांनी कोणत्याही स्थितीत आपली मूल्ये तिलांजली दिली नाहीत. त्यांचे म्हणणे आहे की, व्यवसाय फक्त नफ्यातील नाही, तर समाजासाठीही असावे लागते. त्यामुळे, त्यांनी भारतात आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर टाटा समूहाचा दरारा निर्माण केला आहे.

पुरस्कार आणि सन्मान

रतन टाटा यांना त्यांच्या कार्यासाठी अनेक राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय पुरस्कारांनी सन्मानित करण्यात आले आहे. त्यांना पद्मभूषण आणि पद्मविभूषण या दोन्ही सन्मानांनी गौरवण्यात आले आहे. याशिवाय, अनेक विद्यापीठांनी त्यांना मानद डॉक्टरेट पदव्या दिल्या आहेत.

निष्कर्ष

रतन टाटा हे फक्त एक उद्योगपती नाहीत, तर एक समाजसेवक आणि आदर्श व्यक्तिमत्व आहेत. त्यांचा प्रवास, त्यांच्या कर्तृत्वाची कहाणी आणि त्यांचे समाजासाठी असलेले योगदान हे आपणा सर्वांना प्रेरणा देणारे आहे. त्यांच्या नेतृत्वाने टाटा समूहाला आंतरराष्ट्रीय स्तरावर पोहोचवले आहे आणि भारतीय उद्योजकतेचे एक आदर्श उदाहरण स्थापित केले आहे.

रतन टाटा यांच्या जीवनकथेतून आपण अनेक शिकवणी घेऊ शकतो - व्यवसायातील नीतिमत्ता, समाजातील योगदान, आणि मूल्यांची महत्त्वता. त्यांचे कार्य आपल्याला सदैव प्रेरणा देत राहील.

💐भावपूर्ण श्रद्धांजली 💐

        

          - महेंद्र कांबळे,पत्रकार